جغرافیا
این شهرستان دارای پنج شهر هشتپر، لیسار، کشلی، اسالم، چوبر و حویق است. در سرشماری سال 2006، جمعیت این شهرستان 200000 نفر در 50000 خانوار بود.
تالش در سواحل جنوب غربی دریای خزر واقع شده است. شهرستان تالش با مساحت 2373 کیلومتر مربع، ¼ از سطح استان گیلان را تشکیل داده است.
شهرستان تالش دارای مناطق دیدنی داخلی در رشته کوه البرز با زیستگاه های طبیعی دست نخورده و بکر است که از مکان هایی برای قدردانی از طبیعت بشمار می رود.
تاریخ
تالشها همانطور که بررسیهای باستانشناسی نشان میدهد یکی از قدیمیترین ساکنان نواحی ساحلی غربی دریای خزر هستند که از داغستان در شمال و از ایران در جنوب امتداد دارند. تالشی ها هزاران سال است که در سرزمینی به نام «سرزمین تالش» زندگی می کنند، و از ساکنان بومی ایران امروزی و همسایه آذربایجان هستند. در میان محققان، و همچنین خود تالشی ها که عموماً با کادوسیها یکی میشوند، این باور وجود دارد که کادوسیهای باستانی جد تالشهای امروزی هستند.
اراضی تالش بسیار بزرگتر از مساحت امروزی بود. در قدیم مساحت جغرافیایی تالش بیش از 10000 کیلومتر مربع بوده است. در حال حاضر تالشان در استان گیلان و برخی از شهرهای استان اردبیل (ایران) و آذربایجان جنوب شرقی ساکن هستند.
آثار تاریخی و اماکن طبیعی
روستای صلصال که به دوران اسماعیلیه برمی گردد در نزدیکی روستای قلعه بین در 15 کیلومتری از تالش قرار دارد.
مسجد سفید متعلق به دوره سلجوقیان در شهرستان هشتپر (تالش) واقع شده است.
منطقه آق او لار در فاصله 32 کیلومتری این شهرستان از جمله مکان های گردشگری درجه یک ایران به شمار می رود.
جاده اسالم - خلخال و روستای لایزه در مسیر خلخال.
سواحل کیسوم
آبشار لومر
سورتمه تالش
قلعه زمستانی نصرالله خان سردار امجد (عمیدالسلطنه) - قدمت آن به دوره قاجار می رسد. هشت ضلع دارد.
قلعه ییلاقی نصراله خان سردار امجد (عمیدالسلطنه) - در روستای آق اولار.
مقبره های سه طبقه در اطراف فانوس دریایی (آتشکده) و بقایای مرد علی بیل.
حمام قدیمی آق اولار - واقع در باغی از روستای مریان که در دوره صفویه (500 سال پیش) ساخته شده است.
روستای سوباتان.
پارک طبیعی تالش - به مساحت 80 هکتار (320000 متر مربع).
فرهنگ
1-زبان
به طور کلی سرزمین تالش به سه منطقه تقسیم شده است: گسکرات (مساللی، تاسکوه، شاندرمن، رضوشهر، هشتپر، اسالم، آستارا). فومنات (فومن، ماسوله و شفت); و آذربایجان تالوشیان (از جمله لنکران).
در گسکرات، اکثریت مردم به زبان تالشی و فارسی صحبت می کنند. در فومنات بیشتر تالشی صحبت می کنند. در نهایت، تالشی های آذربایجان همسایه اغلب دو زبانه و سه زبانه هستند که متشکل از زبان های تالشی، آذری و روسی هستند.
گیلکی و تالشی در بسیاری از شهرهای طوالش به دلیل مهاجرت زیاد مردم از آذربایجان به سرعت در حال از دست دادن جایگاه خود هستند.
قومیت ها
سر آرنولد ویلسون نوشته است:
ساکنان اولیه ایران نسلهایی هستندکه هنوز در گیلان در مناطق جنگلی نزدیک یک دریا (دریای خزر) یافت میشوند، این مردمان در کنار بیابان آریایی مردمانی رانده شده از سرزمین مادری خود را اسکان دادهاند و این امر از 2000 سال قبل از میلاد آغاز شده و قرنها طول کشیده است .سر آرنولد ویلسون ادامه می دهد که: سرزمین آران قدیم که از گذشته تا کنون خانه تالشان بوده است در واقع اولین محلی بوده که آریایی ها به آن مهاجرت کردند و بسیاری از محققین ,کادوسیان یا اجداد تالشیان را بومیان قدیمی ایران کنونی قبل از مهاجرت آریایی ها می دانند. تالشیان در کنار سایر ایرانیان احساس افتخار به ایرانی و آریایی بودن دارند و یکی از جوامع کوچک ایرانی هستند که فرهنگ ناب و آریایی خود را حفظ کرده اند.
دین
مردم تالش در حال حاضر سنی و شیعه هستند. اکثر تالشیان جنوبی و مرکزی شیعه هستند و تالشیان شمالی هم شیعه و هم سنی هستند.
کشاورزی
برنج سالهاست در این منطقه کشت میشده است و برخی دیگر از ارقام بومی بهطور متعارف توسط کشاورزان این منطقه پرورش داده میشود.
هتل آپارتمان صبوری با افتخار پذیرایی مهمانانی خواهد بودکه قصد سفر به این منطقه ی شگفت انگیز را دارند.