علمبندی در گیلان با افروختن شمع و نذر و نیاز همراه است. کسی که علم دار نامیده می شود علم را به آرامی در بین مردم و در مقابل عزاداران به حرکت در می آورد تا زن و مرد و دختر و پسر با بستن پارچه یا سنجاق پول به نذر خود عمل کنند. در شاه شهیدان علمبندی 72 پارچه رنگارنگ قیمتی بر بدنه پرچم چوبی یا فلزی به احترام 72 شهید کربلا نصب می شود.
روستای شاه شهیدان در منطقه ای خوش آب و هوا واقع شده است و اطراف آن را منطقه عظیمی به نام صحرای شاه شهیدان احاطه کرده است. این منطقه به دلیل آغاز مراسم علم چین و حضور نزدیک به 50 هزار نفر در این منطقه که با مراسم سینه زنی و عزاداری همراه است و یادآور هیجان و هیاهوی صحرای کربلا است، صحرا نامیده شد. مردم روستاهای اطراف از سیاهکل تا رحمت آباد رودبار از ابتدای طلوع آفتاب آرام آرام به منطقه شاه شهیدان می رسند تا مراسم پرچم را تماشا کنند. علم پس از سه بار دور زدن حرم مطهر، پس از اقامه نماز ظهر و عصر، در مراسمی بی نظیر و باشکوه در میان دستان هزاران عاشق اهل بیت(ع) حرکت می کند. ساکنان این روستا در تابستان 15 خانوار و در زمستان 45 خانوار هستند. هر پارچه ای که بر تن علم بسته می شود در واقع درخواست و آرزوی نیازمندی است که در بقعه یا امامزاده محل علامت گذاری دارد.
مراسم علامت گذاری در ماسوله که به آن «توق بندی» می گویند در هفت شب اول ماه محرم برگزار می شود، اما در هر بقعه در شبی خاص و طی مراسم خاصی انجام می شود. کسانی که در مراسم علام چین شرکت می کنند در مراسم علام واچینی نیز حضور دارند.
چیزی که در مراسم علم واچینی قابل توجه است این است که در ماه محرم، کسانی که نذر و نیاز داشتند و با بستن پارچه یا اضافه کردن پول به علم، از محل نصب علم درخواست و آرزو می کردند. با قربانی کردن گاو یا گوسفند و دادن غذا به زائران یا شرکت کنندگان در مراسم علم واچینی, نیازها برآورده می شد.
مراسم علمبندی و علم واچینی که از آداب و رسوم بسیار قدیمی و رایج در گیلان هستند از سه جهت سنتی، نیمه سنتی و مذهبی رایج است. امروزه علامت گذاری سنتی فقط در ارتفاعات کوه های گیلان انجام می شود که نشان دهنده آثار گذشته تاریخ گیلان است. علامت گذاری نیمه سنتی در واقع همان مراسم سنتی است که آمیخته با اعتقادات مذهبی و اسلامی است و در تعدادی از بقاع گیلان در مناطق کوهستانی و جنگلی رایج است.
علامت گذاری مذهبی که در بیشتر بقاع انجام می شود دارای رنگ و نشان های کاملاً اسلامی است و در خط کشی ها سعی شده از برخی سنت های نامتعارف پرهیز شده و در کمال سادگی و بی ضرری انجام شود.
مراسم علم واچینی نیز بسیار مهم است. مردم سید سرا بزرگوار در دیلمان بین 10 تا 15 روز منتظر علم واچینی هستند. بزرگترین مراسم پرچم سازی گیلان در مقبره معروف به شاه شهیدان برگزار می شود که بستن پرچم و قرار دادن آن تقریباً 10 روز طول می کشد و یکی از جذاب ترین آیین های گیلان به شمار می رود. در این روز مردم از سراسر دشت و جنگل و کوهستان به آرامگاه شاه شهیدان می آیند و دور آرامگاه به رقص و پایکوبی می پردازند. آنها بهترین و رنگارنگ ترین لباس های سال خود را می پوشند و هر خانواده بار خود را حمل می کند. در این روز نیازمندان و کسانی که نذر کرده بودند، پس از برآورده شدن حاجت، با قربانی گاو و گوسفند به زائران غذا می دهند. شکوه و عظمت و حضور گسترده مردم به حدی است که هر ساله مراسم بزرگداشت بیرق و پرچم شاه شهیدانی شاهد حضور هزاران گردشگر داخلی و بعضا خارجی است که برای تماشا و عکاسی از این مکان به منطقه گیلان می آیند.
در مراسم پرچم گذاری مزار شهدای شاه که مزار دو فرزند شهید عبدالله بن زید بن علی بن الحسین (به نام امامزاده هادی) و امامزاده محمد (ع) است. شخصیت های مذهبی و سیاسی در کنار مردم جنگل حضور دارند. امامزاده های مذکور پس از سال ها درگیری با ملحدان و رعیت عباسی سرانجام به منطقه اسپهبدان دیلمان پناه بردند و چنانکه در تاریخ ذکر شده به دست فردی به نام چهل قوش از سپاهیان بی رحم بنی عباس به شهادت رسیدند. . قاتل بی رحم را به خاطر نفوذ مأمورانش «چهل گوش» می نامیدند، اعمال و حرکات هیچ یک از سادات بزرگوار از چشمانش دور نمی ماند و کوچکترین خبر از مقام پیشوایان دین به گوشش می رسید. . پس از شهادت، اجساد این دو بزرگوار توسط چوپان پیدا و توسط مردم محل دفن شد. با گسترش فضای جنگل و انبوه درختان، مقبره این بزرگواران نزدیک به 300 سال از دید عموم پنهان ماند. پس از کشف این مکان، قبرهای چوبی بر روی آن ساخته شد و به تدریج گسترش یافت. حرم شاه شهیدان در دوره صفویه ساخته و بر روی بقعه نصب شده است.
رزرو هتل در رشت و اقامت در هتل صبوری رشت خاطراتی دلنشین و به یاد ماندنی را برایتان به یادگار خواهد گذاشت.