ارگ بم واقع در شهر بم، استان کرمان در جنوب شرقی ایران، بزرگترین بنای خشتی جهان است. کل بنا دژ بزرگی بود که ارگ را در خود جای داده بود، اما از آنجا که ارگ بر خرابه‌ها تسلط دارد، اکنون کل قلعه را ارگ بم نامیده‌اند.

این بنا که توسط یونسکو به عنوان بخشی از میراث جهانی "بم و چشم انداز فرهنگی آن" ثبت شده است، حداقل به دوره امپراتوری هخامنشی باز می گردد. ارگ از قرن هفتم تا یازدهم به عنوان چهارراهی در امتداد جاده ابریشم و دیگر راه‌های تجاری مهم و به‌عنوان تولیدکننده لباس‌های ابریشمی و نخی اهمیت پیدا کرد.

در 5دی ماه 1382، ارگ تقریباً به طور کامل در اثر زلزله و بسیاری از بقیه مناطق بم و اطراف آن تخریب شد. چند روز پس از زلزله، محمد خاتمی، رئیس جمهور ایران، از بازسازی ارگ خبر داد.

قدمت باستان شناسی دقیقی از بناهای ارگ بم در دست نیست. با این حال، از طریق منابع تاریخی و متون باستانی، اولین سکونت انسان در این منطقه را می توان به قلعه ای که توسط هخامنشیان در حدود 579-323 قبل از میلاد ساخته شده بود، ردیابی کرد. برخی از ویژگی‌های ارگ، مانند استقرار آن بر روی سکوی ترکیبی از بالای تپه طبیعی و تراس دست‌ساز، توسط باستان‌شناسان با مدل هخامنشی تخت جمشید مقایسه شده است.

در زمان حکومت اشکانیان، این قلعه گسترش یافت و به ارگ بم، ارگ بم تبدیل شد. مطالعه تطبیقی با عنوان «بم و تاریخچه مختصر شهرسازی و شهرسازی در ایران» به این نتیجه رسید که هسته اصلی شهر بم و بخش والی در دوران اشکانیان ساخته شده است. در زمان ساسانیان این قلعه به تصرف اردشیر بابکان درآمد. استحکامات و دیوارهای جدید بین سالهای 224 تا 637 پس از میلاد ساخته شد.

در سال 24 هجری منطقه کرمان به تصرف اعراب درآمد و احتمالاً ارگ بم در جریان جنگ آسیب دیده است. یکی از فرماندهان عرب مسجد الرسول را تأسیس کرد که یکی از اولین مساجدی بود که در اوایل دوران اسلامی در ایران ساخته شد. در سال 33 قمری خوارج، گروهی از مسلمانان که از علی شکست خوردند، به کرمان و بم گریختند و در ارگ بم ساکن شدند. در سال 243 قمری یعقوب بن لیث صفار که با عباسیان می جنگید، خوارج را شکست داد و ارگ بم را تصرف کرد. سپس به کمپ پایه دائمی او تبدیل شد. نام بم برای اولین بار توسط نویسندگان اسلامی در قرن دهم میلادی ذکر شده است. به عقیده این نویسندگان، بم در آن زمان بازاری مستقر بود که توسط یک منطقه کشاورزی وسیع احاطه شده بود. شهر به خاطر پارچه های نخی ظریف و خوش ذوق، قلعه تسخیر ناپذیر، بازارهای شلوغ و نخل هایش معروف بود.

پس از حمله مغولان به ایران، بم و منطقه کرمان به خاندان قراخاتائیان واگذار شد که از سال 619 تا 742 قمری بر این منطقه حکومت کردند. بم از موقعیت استراتژیک در مسیر ادویه بهره می برد که این منطقه را به جاده ابریشم متصل می کرد. این شهر برای پرورش کرم ابریشم و صنعت ابریشم شکوفا شده بود.

در دوران حکومت صفویه، از سال 881 تا 1101، ایران دوره ای از آرامش و ثبات نسبی را پشت سر گذاشت. ارگ بم و سایر نقاط کشور توسعه چشمگیری داشت. کاخ چهار فصل در این دوره ساخته شد. در اواخر حکومت صفویه، ارگ بم توسط بنیانگذار سلسله قاجار، آقا محمدخان فتح شد که از ارگ به عنوان یک نقطه استراتژیک برای دفع تهاجمات افغان ها و بلوچ ها استفاده کرد و در نتیجه آن را به نظامی تبدیل کرد. مجتمع در سال 1218، آقاخان اول، امام فرقه اسماعیلیه نزاری، علیه محمدشاه قاجار قیام کرد و به ارگ بم پناه برد تا اینکه شاهزاده فیروز میرزا که بعدها به فرمان فرما (حاکم الحکام) شهرت یافت. ، او را دستگیر کرد. افزایش حضور نظامی در داخل دیوارهای ارگ بم، مردم را به تدریج در خارج از محدوده باروها ساکن شدند. فیروز میرزا در سال 1259 نوشت که در محوطه ارگ فقط افراد نظامی ساکن هستند و پیشنهاد کرد که شهر قدیمی و متروکه که در پای ارگ قرار داشت تخریب شود و منطقه به باغ تبدیل شود. در سال 1279 ساخت شهر جدید بم آغاز شد و مردم به تدریج شهر بم قدیم را ترک کردند.

ارگ تا سال 1311 به عنوان پادگان استفاده می شد. با این حال، از آن زمان، پادگان و شهر قدیمی متروکه شده است. در سال 1953، این سایت به عنوان یک مکان تاریخی مهم ملی شناخته شد و روند تدریجی حفاظت و مرمت آغاز شد. با این حال، بیشتر کارها از سال 1352 به بعد انجام شد.

پس از انقلاب اسلامی، ارگ بم تحت مسئولیت سازمان میراث فرهنگی ایران (ICHO) قرار گرفت. ارگ در سال 1372 به عنوان یکی از مهمترین پروژه های سازمان میراث فرهنگی معرفی شد.

با رزرو هتل در رشت و اقامت در هتل صبوری رشت, لحظاتی دلنشین و به یاد ماندنی را در خاطراتتان ثبت کنید.