تا به اینجا از بسیاری از محصولات و صنایع دستی گیلان که هم جنبه ی تزیینی و هم جنبه ی کاربردی داشتند اشاره کردیم. به این اقلام سنتی میتوان فنها و بهویژه کلاههایی را اضافه کرد که آنها نیز از بافتهای دوخته شده چوب راش ساخته میشوند که عمدتاً برای گردشگرانی که در تعطیلات به ساحل دریا میروند در نظر گرفته شده است. این «صنایع دستی تقریبا جدید» از اواخر رژیم شاهنشاهی به شدت رونق گرفت و مغازههایی که این اجناس را میفروشند در نزدیکی ساحل و زیارتگاهها (مانند امامزاده هاشم) و در کنار جادههای اصلی بهصورت قارچ گونه رشد کردند.
سفالگری نیز از دیگر فعالیت های سنتی در منطقه است. در سال 1365، 43 روستا هنوز یک یا چندکارگاه سرامیک داشتند. با این حال، تولید آن در حال کاهش است، به طوری که پلاستیک و فلز جایگزین سفال برای مصارف خانگی (کوزه و ظروف مختلف)، و قلع (حلب) جایگزین کاشیها (سفال) شده است. خرچنگ های مستطیل و کروی شکل (نرخه)، کاسه ها (گمج) با لعاب سبز و اشکال مختلف کاشی از غرب تا مرکز استان، از معمولی ترین ظروف سرامیک هستند. به این اقلام سنتی ممکن است اشیاء تزئینی (گلدان، کپی از سرامیک های باستانی و غیره) که برای مشتریان توریست در نظر گرفته شده است اضافه شود.
پنج نوع اصلی صنعت سفالگری را می توان در پایان دهه 1370 شناسایی کرد. (1) در چهار دهکده مرکزی تالش، در جنوب هشتپر، حدود شصت سفالگر از یک تورنت (چرخ دستگردان) ساخته شده از دو دیسک از چوب زردآلو که یکی روی دیگری قرار گرفته بودند، استفاده می کردند. رولهای سفالی را که روی صفحه پایه قرار میدادند، صاف میکردند تا کورهها، کاسهها، کوزهها، اجاقهای نانوایی و غیره تولید شود، سپس مستقیماً در آتش در کورهای بیضی شکل که از دیوارهای کمتر تشکیل شده بود با دهانههایی که برای هر پخت بسته میشد، پختند. صفحات قلع (شکل 5a). (2) جیرده در مرکز گیلان مهمترین مرکز زنان سفالگر است. در آنجا از تورنت کمی بهتر استفاده می کنند، جایی که دیسک بالایی (سر چهار) روی یک محور فلزی می چرخد. کوره مانند طالش مرکزی است و خروجی آن شامل سرامیکهایی است که در سراسر گیلان استفاده میشود: کاسه (گاماج) و درب آن (نوخون)، کوزه (چیره)، ملات (نمکیار، نیمکار) و منقل (منقل). حلقه چاه (تنور چاه) نیز در آنجا درست می شود. (3) گماج، نوخون و چیره معمولاً بدون پخت در گیلده و خورتوم، دو روستایی که صنعتگران در ایجاد و پختن لعاب در آنها تخصص داشتند، فروخته میشوند.لعابها با سرب از باتریهای ماشین قدیمی مخلوط شده با زمین شیشهای با یک سمعک فعال شده با پا (pā-dang) ساخته میشوند که به طور سنتی در پوستگیری و صیقل کردن برنج استفاده میشود. آمالگام با اسپند و ضایعات مس حرارت داده می شود ، سپس به پودر تبدیل می شود. از این پودر در آسیاب دستی (اصیاب دستی) که معمولاً برای تهیه آرد برنج استفاده می شود به آب اضافه می شود و خمیر نازکی به رنگ خاکستری به دست می آید که در فاصله بین پخت اول و دوم به گلدان ها زده می شود.
برای دیدن از این محصولات اسرارانگیز می توانید با رزرو هتل در رشت و اقامت در هتل صبوری رشت تجربه ای دلنشینی را به همراه داشته باشید.