آرامگاه رهبر جنبش جنگل

در میان تمام بناهای رشت، آرامگاه میرزا کوچک خان در بین عموم مردم از جایگاه و احترام خاصی برخوردار است. اما دلیل این محبوبیت نه تنها ساختار این بنا بلکه جایگاه ویژه سردار جنگل در دل بومیان به ویژه سالمندان رشت است.

درباره میرزا کوچک خان چه باید دانست؟

میرزا یونس معروف به میرزا کوچک فرزند میرزا بزرگ در سال 1880 در محله قدیمی استاد سرای رشت در خانواده ای متمول و مذهبی به دنیا آمد. دوران ابتدایی خود را به تحصیل علوم دینی در مدرسه علمیه حاج حسن (صالح آباد) و مدرسه جامع رشت گذراند. شالوده تحصیلات حوزوی می توانست او را روحانی بسازد، اما حوادث و انقلاب های کشور مسیر افکار او را تغییر داد و او را به مسیری دیگر سوق داد.

میرزا در جریان مشروطه در جبهه شمال به جمع انقلابیون پیوست و در فتح قزوین شرکت کرد. روسها مدتی او را از رشت تبعید کردند. در سال 1915 میرزا که تازه از تبعید آزاد شده بود و به رشت آمده بود، به شدت تحت تأثیر ظلم و ستم قوای روس بر مردم گیلان قرار گرفت و با کمک دوستان مشروطه خواه خود تصمیم به قیام مجدد گرفت. اما این بار علاوه بر مطالبه آرمان های آزادیخواهانه مشروطه که به باد داده بود، در صدد نجات ایران و به ویژه گیلان از اشغال ظاهری نیروهای نظامی بیگانه نیز برآمد.

آغاز و پایان جنبش جنگل

ایران در دوران جنگ جهانی اول روزهای سختی را سپری می‌کرد. دولت مرکزی قادر به اداره کشور نبود و متجاوزان خارجی از شمال و جنوب به مرزهای ایران حمله کردند. اقتصاد کشور در وضعیت بسیار بدی قرار داشت و ظلم و ستم رهبران محلی بسیار شدید بود.

در این شرایط بود که نهضت جنگل به رهبری میرزا کوچک خان شکل گرفت. جنبشی که در سال های اول فعالیت خود به موفقیت های بسیاری دست یافت اما پس از مدتی شعله فروزان آن خاموش شد.

کارشناسان جنبش جنگل را به دو دوره اول و دوم تقسیم می کنند. در دوره اول این نهضت به رهبری میرزا کوچک خان علاوه بر پیروزی های پی در پی از حمایت مردم نیز برخوردار بود. اما در دوره دوم، با تغییر ساختار رهبری این جنبش و برکناری میرزا، جنبش جنگل با از دست دادن حمایت مردم و تصمیمات نادرست اعضای آن شروع به شکست کرد.

درگذشت میرزا کوچک خان جنگلی

میرزا کوچک خان در زمستان 1921 به همراه یکی از یاران نزدیک خود که مردی ارمنی الاصل آلمانی با نام مستعار هوشنگ بود، سعی کردند با عبور از کوه های تالش به خلخال برسند. اما او در حالی که هوشنگ را بر دوش داشت دچار طوفان شدید شد و یخ زد. جسد میرزا را نزد حاکم تالش بردند و او سر میرزا را برید و برای جلب احترام رضاخان به تهران فرستاد. پیکر بی سر میرزا را به سلیمانداراب رشت بردند و در محل فعلی آرامگاهش به خاک سپردند.

بعدها در زمان تبعید رضاشاه پهلوی، مردم گیلان سر میرزا را از تهران به آرامگاه او برگرداندند و در کنار پیکرش به خاک سپردند.

مقبره میرزا کوچک خان جنگلی چه چیزی ارزش بازدید دارد؟

این روزها آرامگاه میرزا کوچک خان پس از مرمت های متعدد همچنان معماری بسیار ساده و در عین حال بدیع دارد. سازه ای هشت ضلعی با ستون های چوبی و آجرهای گلی نمادی از ساده زیستی سردار جنگل و سازه های سنتی رشت است. همچنین ساخت این بقعه در کنار فضای سبز و درختان کهنسال اطراف آن یادآور جنگل بوده و با روحیه رزمی میرزا کوچک خان هماهنگی دارد.در اطراف آرامگاه میرزا کوچک خان، اجساد یاران و همرزمان میرزا به خاک سپرده شده است که نام آنها بر سنگ قبر آنها حک شده است. همچنین آرامگاه شاعر معروف و محبوب گیلان شیون فومنی در کنار آرامگاه میرزا کوچک خان قرار دارد.

شما می توانید با اقامت در هتل آپارتمان صبوری با طی کردن مسافت کوتاهی از آرامگاه سردار جنگل دیدن کنید.